61- Aksıran Kimsenin
Diyeceği, Etrafındakilerin Aksıran Kimseye Söyleyeceği ve Aksıran Kimsenin
Karşılık Olarak Onlara Cevabı
1. Hz. Ali
- - (-)
20770 (1)- Hz. Ali'nin
bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
''Sizden biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah ala kulli hal (=Her durumda
Allah'a hamd olsun'' desin. (Onu işiten kimse de): ''Yerhamukellah (=Allah sana
merhamet etsin'' desin. Aksıran kimse de (bu duaya karşılık cevap olarak):
''Yehdıkumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi
ıslah etsin'' desin.''
Ravi der ki: Ona:
"Bunu Ebu Eyyub'dan mı rivayet ettin?" dediğimde: "Ali'den"
karşılığını verdi.
[Hasen]
Diğer tahric: Tirmizi
(4/3, 4) rivayet etti. Heysemi, Mecma'uz-Zevaid'de (8/57): "Senedinde
zayıf olan Yahya b. Abdi'l-Hamid el-Hımmani bulunmaktadır" dedi. Sözkonusu
Ebu Eyyub rivayeti ileride (20774) gelecektir.
20771 (2)-Z Hz. Ali der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden biri
aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillahi Rabbil-alemin (=Alemlerin Rabbine hamd
olsun'' desin. Etrafındakiler de: ''Yerhamukellah (=Allah sana merhamet etsin''
desin. Aksıran kimse de (bu duaya karşılık cevap olarak): ''Yehdıkumullahu
ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah etsin'' desin.
''
[Hasen]
30772 (3)-Z Hz. Ali der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden biri
aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah ala kulli hal (=Her durumda Allah'a hamd
olsun'' desin. Yanındaki (onu işiten) kimse de: ''Yerhamukellah (=Allah sana
merhamet etsin'' desin. Aksıran kimse de (bu duaya karşılık) cevap olarak:
''Yehdıkumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi
ıslah etsin'' desin.''
[Hasen]
2. Abdullah b. Cafer
- - (-)
20773 (1)- Abdullah b.
Cafer der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ak.sırdığı zaman
kendisine: "Yerhamukellah (=Allah sana merhamet etsin)" denilirdi.
Allah Resulü de (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yehdıkumullahu ve-yuslihu
balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah etsin) '' diye karşılık
verirdi.
[Hasen]
Heysemi,
Mecma'uz-Zevaid'de (8/56) der ki: "Ahmed ve Taberani rivayet ettiler.
Senedinde zayıf
olmasıyla birlikte hadisi hasen olan İbn Lehi'a bulunmaktadır. Diğer ravileri
güvenilir kişilerdir."
3. Ebu Eyyub
- - (-)
20774 (1)- Ebu Eyyub
bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden
biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah ala kulli hal (=Her durumda Allah'a hamd
olsun)'' desin. Ona cevap verecek kimse de: ''Yerhamukellah (=Allah sana merhamet
etsin)'' desin. Aksıran kimse de (bu duaya karşılık) cevap olarak:
''Yehdikellahu -veya- Yehdikumullahu veyuslihu balekum (=Allah sana -veya- size
hidayet versin ve halinizi ıslah etsin)'' desin. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Darimi
(2659), Tirmizi (2741) ve Nesai, Amelu yevm vel-Ieyle'de (213) rivayet ettiler.
20775 (2)- Ebu Eyyub
bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden
biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah ala kulli hal (=Her durumda Allah'a hamd
olsun'' desin. Ona teşmitte bulunacak kimse de: ''Yerhamukellah (=Allah sana
merhamet etsin'' desin. Aksıran kimse de (bu duaya karşılık) cevap olarak:
''Yehdikumullahu ve yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi
ıslah etsin'' desin.''
[Sahih]
20776 (3)- Ebu Eyyüb,
Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir önceki hadisin aynısını
aktardı. Ancak rivayetinde şöyle geçmiştir: "Kendisi de: rr Yehdikellahu
ve-yuslihu bdleke (=Allah sana hidayet versin ve halini ıslah etsin) -veya-
Yehdikumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah
etsin'' desin.''
[Sahih]
4. Salim b. Ubeyd
- - (-)
20777 (1)- Hilal b.
Yisaf, Halid b. Urfata oğullarından olan bir adamdan, o da başka birinden
bildiriyor: Salim b. Ubeyd ile birlikte bir yolculukta idim. Adamın biri
aksırdı ve: "Es-selamu aleykum" dedi. Bunun üzerine Salim: "Sana
da, annene de (selam olsun)" dedi. Sonra yürüdü ve adama: "Sanırım bu
sözümden alındın" deyince, adam: "Annemi zikretmeni istemezdim"
dedi. Salim şu karşılığı verdi. Bunu söylemekten kendimi alamıyorum. Ben,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte bir yolculukta iken bir
adam aksırıp: "Es-selamu aleykum" deyince, Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Sana da, annene de'' dedi. Sonra şöyle buyurdu: ''Sizden
biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah ala kulli hal (=Her halükarda Allah'a
hamd olsun) -veya- Elhamdu lillahi Rabbil-alemin (=Alemlerin Rabbine hamd
olsun'' desin. Ona da (cevap olarak): ''Yerhamukumullah (=Allah size merhamet
etsin) -veya- Yerhamukellalı'' denilir. '' -Buradaki şüphe Yahya'ya aittir
Aksıran kimse de (bu duaya karşılık) cevap olarak: ''Yeğfirullahu li ve lekum
(=Allah, beni de, sizi de bağışlasın'' der. ''
[Zayıf]
Diğer tahric: Ebu Davud
4/307 (5031, 5032), Tirmizi 5/28 (2740) ve Nesai, Amelü'l-Yevm velleyle (16671)
rivayet ettiler.
5. Hz. Aişe
- - (-)
20778 (1)- Hz. Aişe der
ki: Adamın biri Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanında aksırdı ve:
"Ey Allah'ın Resulü! Ne demeliyim?" diye sordu. Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Elhamdu lillah (=Allah'a hamd olsun)'' deli buyurdu. Oradakiler:
"Ey Allah'ın Resulü! Biz ne diyeceğiz?" diye sorunca: ''Yerhamukellah
(Allah sana merhamet etsin)'' deyin'' buyurdu. Aksıran adam: "Ey Allah'ın
Resulü! Ben onlara ne diyeceğim?" diye sorunca, Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Yehdikumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet
versin ve halinizi ıslah etsin)'' de'' buyurdu.
[Hasen]
Heysemi (12903) der ki:
"Hadisi Ahmed ve Ebu Ya'la rivayet etmiştir. Senedinde Ebu Ma'şer Necih
vardır ki hadisi leyyin olan bir ravidir. Kalan ravileri güvenilir
ravilerdir."
6. Ebu Musa
- - (-)
20779 (1)- Ebu Burde,
babasından bildiriyor: Yahudiler, Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) yanında aksırırlar ve: "Yerhamukellah (=Allah sana merhamet
etsin)" demesini arzu ederlerdi. Allah Resulü de (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) onlara: "Yehdikumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet
versin ve halinizi ıslah etsinY' derdi.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari,
edeb 10/608 (6244), Ebu Davud 5/291 (5038), Tirmizi 5/82 (2739) ve Taberani, M.
el-Kebir (12/411) rivayet ettiler.
20780 (2)- Ebu Burde,
babasından bildiriyor: Yahudiler, Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) yanına gelip aksınrlar ve: "Yerhanmkellah (=Allah sana merhamet
etsin)" demesini arzu ederlerdi. Allah Resulü de (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) onlara: "Yehdikumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet
versin ve halinizi ıslah etsinY' derdi.
[Sahih]
7. Seleme b. el-Ekva'
- - (-)
20781 (1)- Seleme b.
el-Ekva' der ki: Ben, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanında
otururken bir adam aksırdı. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): 'Terhamukellah
(=Allah sana merhamet etsinY' dedi. Adam bir daha aksırınca, Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Adam nezle olmuş" buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim,
zühd 4/2292 (2993), Ebu Davud, edeb 4/308 (5037), Darimi, isti'zar: 2/369
(2661), Tirmizi, edeb 5/84 (2743, "hasen sahih") rivayet ettiler.
20782 (2)- İyas b,
Seleme, babasından bildiriyor: Bir adam Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) yanında aksırınca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Yerhamukellah (=Allah sana merhamet etsin) '' dedi. Adam ikinci veya üçüncü
defa aksırınca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bu nezle olmuş''
buyurdu.
8. Ebu Hureyre
- - (-)
20783 (1)- Ebu Hureyre
bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden
biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah (=Allah'a hamd olsun)'' desin.
(Müslüman) kardeşi de ona: ''Yerhamukellah (=Allah sana merhamet etsin)''
desin. Aksıran kimseye: ''Yerhamukellah (=Ailah sana merhamet etsin)''
denildiği zaman ise kendisi: ''Yehdikumullahu ve-yuslihu blilekum (=Allah size
hidayet versin ve halinizi ıslah etsin)'' desin.''